GENEL
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunun 12. Maddesinde, Türk vatandaşlığının istisnai yoldan kazanılması halleri düzenlenmektedir. Söz konusu maddenin 1. Fıkrasının b bendinde, “6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alanlar” da istisnai yoldan Türk vatandaşlığını kazanabilecekler arasında sayılmıştır. Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu madde 31/1-j uyarınca; “Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu” için kısa dönem ikamet izni verilebilmektedir.
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik madde 20/2 uyarınca aşağıdaki şartlardan herhangi birini sağlayan yabancı, Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir:
a)En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştirdiği Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca tespit edilen,
b) En az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı veya kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş, en az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarı peşin olarak yatırılan taşınmazın satışının vaat edildiğine dair noterden düzenlenen sözleşmenin üç yıl süreyle devri ve terkini yapılmayacağı taahhüdüyle tapu siciline şerh edildiği Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tespit edilen,
c) En az 50 kişilik istihdam oluşturduğu Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca tespit edilen,
ç) En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırdığı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca tespit edilen,
d) En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında Devlet borçlanma araçlarını üç yıl tutmak şartıyla satın aldığı Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit edilen.
e) En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın aldığı Sermaye Piyasası Kurulunca tespit edilen.
Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 12/1-b’ de yer alan yatırım şartını yerine getiren yabancıların, belirtilen resmi içerikler haricinde istisnai yolla Türk vatandaşlığını kazanabilmeleri için ayrıca, TVK madde 12 gereği milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama şartı da aranmaktadır.
İlgili düzenlemelerde, özellikle yatırım meblağlarında yapılan değişiklerle, Türkiye’ de taşınmaz satın almaya veya yatırım yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması kolaylaştırılmıştır. Bu yazımızda; sabit sermaye yatırımından ziyade, son dönemde daha yaygın olarak başvurulan 250.000 USD değerinde taşınmaz mal satın alma yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması yolu daha detaylı irdelenecektir. Taşınmaz satın alma yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılmasında izlenmesi gereken aşamalar ve dikkat edilmesi gereken hususları, en çok akla gelen sorular üzerinden toparlamaya çalıştık;
1-TÜRK VATANDAŞLIĞININ TAŞINMAZ SATIN ALMA YOLUYLA KAZANILMASINDA İZLENMESİ GEREKEN SÜREÇ NEDİR?
Taşınmaz yatırımı yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması sürecini üç ana süreçle özetleyebiliriz. Şöyle ki;
- Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik madde 20/2 uyarınca belirtilen yatırım şartlarından birinin yerine getirilmesi ve ilgili kurumdan Uygunluk Belgesi’nin alınması,
- Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca kısa dönem ikamet izni alınması,
- Yatırım yoluyla Türk Vatandaşlığı kazanılması için ikamet edilen İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğüne başvuru yapılması.
2-KİMLER YATIRIM YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞINA BAŞVURABİLİR?
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alan yabancılar ile turkuaz kart sahipleri yatırım yoluyla Türk vatandaşlığına başvurabilirler.
6302 sayılı kanun ile değişik Tapu Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca alınan Bakanlar Kurulu Kararı ile ülkemizde taşınmaz edinebilecek 183 ülke vatandaşları ve edinim şartları belirlenerek 2012/12 (1734) sayılı genelge ile duyurulmuş ve TAKBİS’e entegre edilmiştir
Taşınmaz edinimi ile Türk Vatandaşlığına müracaatta Türkiye, 183 ülkenin vatandaşlarına karşılıklılık (mütekabiliyet) şartı aranmaksızın taşınmaz alma imkânı sağlamıştır. Ancak, 1062 sayılı Mukabele-i Bilmisil Kanunu uyarınca Türkiye’de bulunan taşınmaz mallarına hazinece el konulduğundan Suriye vatandaşları, taşınmaz edinim yolu ile Türk Vatandaşlığına müracaat edemezler.
3-TÜRK VATANDAŞLIĞINA UYGUN TAŞINMAZIN DEĞERİ NASIL BELİRLENİR?
Türkiye’de taşınmaz satın almak suretiyle Türk Vatandaşlığı hakkını kazanmak isteyen yabancı uyruklu gerçek kişilerin öncelikle; SPK ve BDDK tarafından hizmet vermeye yetkili kılınmış değerleme kuruluşlarında, Gayrimenkul Değerleme Lisans sahibi uzmanlarınca hazırlanan Gayrimenkul Değerleme Raporunu alarak taşınmazın güncel piyasa değerini tespit ettirmesi gerekmektedir. Edinim başvurusu sırasında sunulan değerleme raporunun düzenlenme tarihinin, başvuru tarihinden en fazla üç ay öncesine ait olması gerekir. Söz konusu değerleme raporu işlem tamamlanıncaya kadar geçerli sayılacaktır.
Türk vatandaşlığı başvurusu yapma amacıyla yabancı tarafından satın alınan taşınmazın değeri; en az 250.000 USD olmalıdır. Taşınmazın piyasa rayiç değerini gösteren değerleme raporundaki bedelin, ABD doları cinsinden değeri, tespitin yapıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan efektif satış kuru veya çapraz kurlar üzerinden hesaplanacaktır.
4-ÖNCEKİ TARİHLİ TAŞINMAZ EDİNİMLERİ TÜRK VATANDAŞLIĞI KAZANDIRIR MI?
12.01.2017-18.09.2018 tarihleri arasında satın alınmış taşınmaz için taşınmaz değerinin en az 1.000.000 USD; 19.09.2018 tarihi ve sonrası için alınan taşınmaz değerinin en az 250.000 USD olması kaydıyla önceki tarihli taşınmaz ediniminden kaynaklı Türk vatandaşlığı başvurusunda bulunulabilmektedir. 12.01.2017 tarihinden önce alınmış taşınmazlar ise, vatandaşlık kazanımı kapsamında değerlendirilmeyecektir.
5-BİRDEN FAZLA TAŞINMAZ SATIN ALARAK VATANDAŞLIK HAKKI ELDE EDİLEBİLİR Mİ?
Toplam bedeli 250.000 USD ve üstünde bir bedele karşılık gelecek şekilde, birden fazla taşınmaz satın alınarak vatandaşlık elde edilebilmektedir. Farklı zamanlarda alınan taşınmazlar için de başvuruda bulunulabilir. Ancak 12.01.2017-18.09.2018 tarihleri arasında satın alınmış taşınmazların toplam değerinin en az 1.000.000 USD; 19.09.2018 tarihi ve sonrasında alınan taşınmazların toplam değerinin ise en az 250.000 USD olması gerekmektedir.
6-VATANDAŞLIK İÇİN SATIN ALINAN TAŞINMAZIN NİTELİĞİ NE OLMALIDIR?
Yalnızca konut değil; arsa, tarla, dükkan, ofis gibi farklı nitelikteki taşınmazların satın alınması yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması mümkündür.
İlgili genelge kapsamında; yabancı kişilerin tarım arazisi edinim taleplerinde tarım mevzuatı kapsamında ön izinlerin alınması ve 2 yıl içinde tarım projesi sunma taahhüdü, arsa nitelikli yapısız taşınmazlarda ise 2 yıl içinde ilgili Belediye veya kurumlara inşaat/yapı ruhsatı projesi sunma taahhüdü alınmaktadır. Hisseli taşınmazlardaki hissenin işleme konu edilmesi durumunda; “Diğer hissedarların yasal ön alım hakkının varlığını bildiğimi” ibaresi eklenmek suretiyle resmi senedin tanzim edilmesi ve taraflara bu hususun açıklanması gerekmektedir.
Elbette ki yabancıların Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki taşınmaz edinimleri, belirli yasal sınırlamalar dahilinde olmaktadır. Şöyle ki;
- Ülke genelinde, yabancı uyruklu bir gerçek kişi, en fazla 30 hektar taşınmaz satın alabilir ve sınırlı ayni hak edinebilir.
- Taşınmazın askeri yasak ve güvenlik bölgeleri dışında kalıp kalmadığının Tapu Müdürlüğü tarafından yetkili komutanlığa sorulması ve edinim için olumlu cevap alınması gerekmektedir.
- Yabancı uyruklu gerçek kişiler, özel mülkiyete konu ilçe yüz ölçümünün %10’una kadar taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilir.
- Kanun hükümlerine aykırı olarak edinilen, edinim amacına aykırı kullanıldığı ilgili Bakanlık ve idarelerce tespit edilen, proje şartıyla satın almalarda süresi içinde ilgili Bakanlığa başvurulmayan veya süresi içinde projeleri gerçekleştirilmeyen taşınmazlar tasfiye hükümlerine tabidir.
7-VATANDAŞLIK İÇİN TAŞINMAZ SATIN ALINDIKTAN SONRA HEMEN SATILABİLİR Mİ?
Türk vatandaşlığı kazanımı için satın alınan taşınmazın, 3 yıl süreyle satılmayacağı şerhi konulması mevzuat tarafından aranılan en önemli şartlardandır. Taşınmaz satın alan yabancı tarafından, taşınmazın satın alınması sırasında 3 yıl süreyle satılmayacağı kabul ve beyan edildiğinden, satış işleminden sonra en az 3 yıl boyunca taşınmaz satılamayacaktır.
8-YABANCI GERÇEK KİŞİLER TÜRKİYE’YE GELMEDEN TAŞINMAZ ALIP TÜRK VATANDAŞLIĞINA BAŞVURABİLİR Mİ?
Vatandaşlık için taşınmaz satın alınması, uygunluk belgesi alınması, kısa dönem ikamet izni başvurusu, ikamet izin kartının teslim alınması ve vatandaşlık başvurusu için gerekli bilgi ve belgelerin sunulması işlemlerinin tamamı, yabancının ülkeye girişine ihtiyaç olmaksızın, bu hususların vekâletnamede açıkça yazılmış olması durumunda özel vekâletnameyle uzaktan sonuçlandırılabilir. Yurt dışında düzenlenen vekâletname ile işlem yapılması halinde, tercümesiyle beraber vekâletnamenin aslı veya onaylı örneği gerekmektedir.
Ancak başvurunun sonuçlandırıldığı son aşamada; başvuranın ve adına başvuru yapılan 1. derece aile bireylerinin (eş ve 18 yaş altı çocuk), en yakın nüfus müdürlüğünde bizzat parmak izi vermesi ve kendi Türk vatandaşı kimlik ve/veya pasaportlarını almak için hazır bulunması gerekmektedir.
9-YABANCI KİŞİDEN ALINAN TAŞINMAZ İLE TÜRK VATANDAŞLIĞI KAZANILABİLİR Mİ?
Türk vatandaşlığının kazanımı için kullanılacak satış veya satış vaadine konu taşınmaz/taşınmazlar; yabancı gerçek kişiler adına tapu sicilinde kayıtlı olmamalıdır. Buna, taşınmaz alıcısı olan yabancı kişinin eşi ve çocukları dahildir. Taşınmaz; satıcıya, alıcı olan yabancı gerçek kişinin kendi, eşi ve çocukları tarafından 12.01.2017 tarihinden sonra devredilmiş olmamalıdır. Ancak 12.01.2017 tarihinden sonra yabancı gerçek kişi adına kayıtlı taşınmazın, Türk vatandaşı/şirketine devrinden sonra başka bir yabancı gerçek kişi tarafından vatandaşlık kazanılması amacıyla edinimi mümkündür. Taşınmazın, alıcı olan yabancı gerçek kişinin ortağı ya da yöneticisi olduğu şirket tüzel kişiliği adına tescilli olmaması da gereklidir.
Taşınmaz edinim yoluyla Türk vatandaşlığı kazanmış ve MERNİS kaydında “5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 12. maddesi b bendi uyarınca Türk vatandaşlığını kazanmıştır.” açıklaması bulunan yabancı gerçek kişiler de taahhüdünün kaldırılmasına kadar bu kapsamda yabancı statüsünde değerlendirilecektir.
10-UYGUNLUK BELGESİ NEDİR, HANGİ KURUMDAN ALINIR?
Uygunluk belgesi; yabancı yatırımcılarca gerek vatandaşlık gerekse ikamet izni başvurularında kullanılmak üzere 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği 20 nci maddesinde yer alan asgari yatırım şartının sağlandığını tespit etmek amacıyla ilgili kurumlarca düzenlenen belgedir. Taşınmaz satın alımı suretiyle Türk vatandaşlığının kazanımı için gerekli olan uygunluk belgesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü) tarafından verilmektedir.
11-TAŞINMAZ YATIRIMI YOLUYLA VATANDAŞLIK KAZANMAK İSTEYEN YABANCININ, AİLE BİREYLERİ ADINA DA BAŞVURU YAPMASI MÜMKÜN MÜDÜR?
Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığına hak kazanan kişi; eşi ve 18 yaş altındaki çocukları için de Türk vatandaşlığı kazanmak için başvuruda bulunabilmektedir. Bu durumda başvuru yapan yabancı yatırımcının, kanunda belirtilen gerekli yatırımı yapmış olması yeterlidir. Yani yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı kazanmak isteyen yabancı, aile bireyleri için de başvuru yapmak istediğinde, aile bireylerinin kısa dönem ikamet izni başvurusu yapması veya ek bir yatırım yapması şartı aranmamaktadır. Yalnızca yatırımı yapan kişinin gerekli şartları taşıması, yabancı yatırımcıya aile bireyleri için de başvuruda bulunma imkânını vermektedir
12-TAŞINMAZ YATIRIMIYLA TÜRK VATANDAŞLIĞI KAZANANLAR YENİ BİR TÜRK İSİM-SOYİSMİ ALABİLİRLER Mİ?
Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı kazanan kişiler tercih ederlerse yeni bir Türk isim ve soyisim alabilirler. Bu durumda, kişinin Türk kimliği ve/veya pasaportu tercih edilen isim ve soyisme göre düzenlenmektedir.
13-TAŞINMAZ SATIN ALMA YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞI BAŞVURULARI NASIL SONUÇLANDIRILIR?
Yabancıların vatandaşlık başvuruları Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce değerlendirilir; milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek herhangi bir durumu bulunmayan kişilerin Türk Vatandaşlığını kazanmalarına ilişkin karar, Cumhurbaşkanının onayına sunulur. Dolayısıyla nihai karar, Cumhurbaşkanı tarafından verilmektedir.
SONUÇ:
250.000 USD bedelli taşınmaz satın alınması, her ne kadar Türk vatandaşlığını kazanma sürecini kolaylaştırmış olsa da, başvuru sürecinde yapılacak herhangi bir hata, başvurunun reddine veya başvuru sürecinin uzamasına sebebiyet vermektedir. Yanlış ya da yanıltıcı belgelerle başvuran yabancıların vatandaşlık başvuruları askıya alınmakta ve tüm şartları sağlamış olsalar bile başkaca başvuraları dikkate alınmamaktadır. Bu sebeple; sürecin doğru ve eksiksiz bir şekilde ilerletilmesi için, taşınmaz satış işlemlerini başlatmadan önce, alanında uzman bir avukattan hukuki danışmanlık almak son derece önemlidir.
“Taşınmaz Hukuku” ve “Yabancılar Ve Vatandaşlık Hukuku” alanında uzmanlaşmış Hukuk Büromuz tarafından; taşınmaz satın alma ve yatırım açısından hukuki işlemlerin hatasız şekilde tamamlanması sağlanmakta ve deneyimlerimiz sayesinde Türk vatandaşlığının kazanımı süreci mümkün olan en kısa sürede güvenle tamamlanmaktadır.
Daha fazla bilgi ve sorularınız için Hukuk Büromuzla iletişime geçebilirsiniz;
Av. Kerem ÇÖLCÜ
0242 228 02 20
[email protected]
ANTALYA, AVUKAT, TAŞINMAZ YATIRIMI, GAYRİMENKUL YATIRIMI, TÜRK VATANDAŞLIĞI, TÜRK VATANDAŞLIĞI BAŞVURUSU, 250.000 DOLAR, İKAMETGAH, OTURMA İZNİ, TAŞINMAZ HUKUKU, GAYRİMENKUL HUKUKU, YABANCI, YABANCILAR VE VATANDAŞLIK HUKUKU, TAPU